Danh mục: Nhớ về thời Du học Nga

Ngay từ những ngày còn ngồi trên ghế nhà trường phổ thông, Nguyễn Như Quang (sinh năm 1998, quê ở Đại Từ, Thái Nguyên) đã sớm ấp ủ giấc mơ khoác lên mình màu áo lính. Đằng sau dáng vẻ trầm tĩnh và điềm đạm của chàng trai trẻ là một nội lực bền bỉ, không chỉ hướng tới lý tưởng phụng sự Tổ quốc mà còn khát khao khám phá tri thức đỉnh cao. Bước chân vào con đường du học Nga, Quang đã có một hành trình đầy thử thách, nhưng cũng đong đầy thành tựu đáng tự hào — trở thành một trong số ít sinh viên quốc tế tốt nghiệp xuất sắc cả bậc cử nhân và thạc sĩ tại các trường đại học Nga danh tiếng.…

Ít ai biết rằng, trước khi nước Việt Nam chính thức tuyên ngôn độc lập, đã có những người con đầu tiên âm thầm vượt trùng dương để học tập tại Liên Xô (nay là Nga), trong một giai đoạn đặc biệt của lịch sử cách mạng. Những lớp học bí mật ấy – nơi tiếng Nga vang lên giữa mùa đông Matxcơva lạnh giá – chính là tiền đề cho mối quan hệ giáo dục giữa hai quốc gia, đồng thời mở ra con đường cho các thế hệ du học sinh Việt Nam sau này theo học bổng chính phủ, học bổng hiệp định, học bổng nhà nước tại các trường đại học Nga danh tiếng.…

Ở tuổi 28, Trần Thị Ngọc – cựu sinh viên Khoa Triết học, Trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn TP.HCM – hiện đang theo học cao học tại khoa triết học, chuyên ngành Nghiên cứu triết học con người và triết học văn hoá, Trường Đại học Sư phạm quốc gia Nga. Trầm lắng, khiêm nhường, nhưng đầy nghị lực, Ngọc là một trong số ít những bạn trẻ Việt Nam chọn con đường du học Nga theo đuổi lĩnh vực tưởng chừng “khó nuốt” nhất: Triết học.

Chúng tôi tìm đến Ngọc trong một buổi chiều cuối tuần tại ký túc xá nhỏ ở Moskva, nơi Ngọc vừa hoàn thành một bài tiểu luận dày gần 20 trang viết bằng tiếng Nga.…

Tôi đến Nga vào mùa thu, bằng một suất học bổng nhà nước theo diện học bổng hiệp định dành cho chương trình thạc sĩ tại Trường Đại học Tổng hợp Liên bang Ural, thành phố Ekaterinburg. Đó là nơi ranh giới mờ ảo giữa hai châu lục Á – Âu được xác định bằng dãy núi Ural, lạnh lẽo và hùng vĩ. Nơi có những cánh rừng rậm rạp, những con sông dài thăm thẳm và tiếng Nga vang lên từng hồi, nặng trịch với người mới học như tôi.

Những ngày đầu xa nhà, tôi không nghĩ mình lại nhớ… rau đến thế.…

Trên cầu Chương Dương một trưa nắng gắt, một cuộc đối thoại bằng tiếng Nga giữa một sĩ quan công an Việt Nam và đôi du khách nước ngoài đã khiến người qua đường tò mò ngoái lại. Ít ai ngờ, người cảnh sát ấy – Thượng tá Lê Đức Đoàn – từng là một du học sinh tại Liên Xô, từng sống, học và mang theo trong tim mình cả một thời thanh xuân gắn bó với đất nước bạch dương.

Bước khởi đầu từ giấc mơ Liên Xô

Cuối những năm 1970, khi cánh cửa của nhiều quốc gia còn đóng kín, thì Liên Xô đã rộng mở đón hàng ngàn sinh viên Việt Nam sang học tập, đào tạo đội ngũ trí thức cho một đất nước vừa thoát khỏi chiến tranh.…

Một buổi sáng đầu thu năm 2013, tại sân bay Nội Bài, hai bàn tay đan chặt vào nhau, ánh mắt rạng ngời hạnh phúc và hy vọng. Đó là giây phút TS Nguyễn Thu Hương và TS Nguyễn Thế Long chính thức khởi hành sang Nga – đất nước mà họ đã gửi gắm hơn 7 năm yêu xa và tiếp tục cùng nhau viết nên hành trình chinh phục đỉnh cao tri thức với học bổng hiệp định. Ít ai ngờ rằng, sau nhiều năm, họ không chỉ trở thành vợ chồng mà còn là những nhà khoa học Việt Nam được cộng đồng học thuật tại Nga ghi nhận với các công trình về trí tuệ nhân tạo – AI, được cấp bản quyền sở hữu trí tuệ và ứng dụng thực tế ở cả Nga và châu Âu.…

Nếu một ngày bạn đặt chân đến Moskva, đứng trước tòa nhà chính tráng lệ của Đại học Tổng hợp Quốc gia mang tên M.V.Lomonosov (MSU), nơi những hành lang trải dài tưởng như vô tận và ký ức phủ kín từng bức tường, liệu bạn có thấy mình nhỏ bé trước một lịch sử vĩ đại? Tôi đã đứng đó, tay nắm tay mẹ, giữa mùa hè nước Nga, và bất chợt thấy thời gian như gấp khúc giữa hai thế hệ.

Một hành trình không bắt đầu từ tôi, mà từ mẹ

Mùa hè năm ấy, tôi cùng mẹ trở lại Nga – nơi mẹ từng theo học bằng học bổng nhà nước từ những năm 1980.…

Đã bao giờ bạn đứng giữa mùa đông tuyết phủ trắng trời, tay tê cóng nhưng lòng lại ấm đến lạ, chỉ vì ai đó mỉm cười với bạn, bằng một thứ ngôn ngữ mà bạn từng nghĩ sẽ chẳng bao giờ học nổi? Với tôi, đó là những ngày tháng rực rỡ nhất của tuổi trẻ – những năm du học tại Nga, nơi tôi đến vì một học bổng chính phủ, và ở lại trong tim mình vì quá nhiều điều hơn thế.

Khởi đầu bằng một cơ hội, tiếp tục bằng một niềm tin

Tôi nhận được học bổng nhà nước khi chỉ mới mười chín tuổi – độ tuổi của mơ hồ và tò mò.…

Có những chuyến đi không chỉ là bước chân ra khỏi quê hương mà còn là hành trình của tâm hồn, của những ký ức đẹp đẽ và cả những thử thách không dễ quên. Với tôi – một cựu du học sinh Việt Nam, du học Nga không chỉ là cơ hội học tập mà còn là một miền ký ức ngập tràn tình người và những tháng năm thanh xuân đầy ắp tiếng cười, nước mắt.

Du học sinh Việt Nam và giấc mơ học bổng nhà nước tại Liên Xô

Vào những năm 1970-1980, học bổng Nga qua các chương trình học bổng hiệp định và học bổng chính phủ Liên Xô là cánh cửa mở ra cho hàng trăm sinh viên Việt Nam cơ hội học tập miễn phí tại các trường đại học Nga danh tiếng.…

Không ai có thể kể về nước Nga bằng trái tim ấm nóng như những người từng sống, học tập và làm việc tại đây. Câu chuyện của họ là một phần trong lịch sử đặc biệt giữa hai quốc gia, cũng là minh chứng sống động cho giá trị bền lâu của du học Nga, của những học bổng chính phủ, học bổng hiệp định, hay những năm tháng miệt mài nơi trường đại học Nga. Trong bài phóng sự này, chúng tôi gặp gỡ ba con người – ba hành trình riêng biệt nhưng cùng hội tụ tại điểm chung: nước Nga – nơi từng là bệ phóng, là kỷ niệm, là quê hương thứ hai trong tim họ.…