Chuyến thăm chính thức của Tổng thống Nga Vladimir Putin đến Việt Nam trong tháng 6/2024 không chỉ là dấu ấn chính trị – ngoại giao quan trọng, mà còn mở ra hàng loạt cơ hội thực chất trong hợp tác giáo dục và đào tạo giữa hai quốc gia. Đặc biệt, các chương trình học bổng Nga, học bổng chính phủ và học bổng hiệp định dành cho sinh viên Việt Nam sẽ được mở rộng mạnh mẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho những ai mong muốn du học Nga tại các trường đại học Nga uy tín.
Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về chất lượng nhân lực, việc đầu tư vào giáo dục không chỉ là một lựa chọn, mà là chiến lược then chốt. Nga và Việt Nam – với nền tảng quan hệ hữu nghị lâu đời – đang đưa giáo dục trở thành trụ cột quan trọng trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.
Hợp tác giáo dục: trọng tâm chiến lược trong chuyến thăm của Tổng thống Nga
Theo thông tin từ Đại sứ quán Nga tại Việt Nam, Tổng thống Vladimir Putin đến Hà Nội theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, đánh dấu chuyến thăm cấp Nhà nước đúng dịp kỷ niệm 30 năm ký Hiệp ước về quan hệ hữu nghị giữa hai quốc gia (1994–2024). Trong số các nội dung trọng tâm, giáo dục và đào tạo được ưu tiên hàng đầu.
Tại buổi chia sẻ với báo chí, Đại sứ Gennady Stepanovich Bezdetko cho biết, phía Nga sẽ tiếp tục tăng chỉ tiêu học bổng nhà nước cho sinh viên Việt Nam, đồng thời mở rộng các chương trình trao đổi sinh viên và liên kết đào tạo với các trường đại học Nga hàng đầu. Hiện mỗi năm, Nga dành khoảng 1.000 suất học bổng toàn phần cho Việt Nam – con số dự kiến sẽ tăng lên trong thời gian tới.
Cầu nối giáo dục từ quá khứ đến tương lai
Thế hệ sinh viên Việt Nam từng học tập tại Liên Xô và nay là Liên bang Nga hiện đang giữ nhiều vị trí quan trọng trong hệ thống chính trị, kinh tế, giáo dục trong nước. Chính họ là những người gìn giữ và lan tỏa mối quan hệ văn hóa – tri thức bền chặt giữa hai quốc gia, cũng là hình ảnh sống động về thành quả của chính sách học bổng Nga trong nhiều thập kỷ qua.
Tổng thống Putin và các nhà lãnh đạo hai nước đều nhấn mạnh rằng, giáo dục không chỉ là công cụ phát triển nguồn nhân lực, mà còn là cầu nối ngoại giao nhân dân bền vững và hiệu quả. Việc đầu tư vào tiếng Nga trong các chương trình đào tạo chuyên sâu là một chiến lược dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về phiên dịch, biên dịch, nghiên cứu và hợp tác song phương.
Tập trung đào tạo lĩnh vực chiến lược: kỹ thuật, công nghệ, y học
Chính phủ Nga hiện đặt trọng tâm vào việc hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực trong các lĩnh vực mũi nhọn như kỹ thuật, công nghệ thông tin, năng lượng tái tạo, khoa học vũ trụ, y học và kỹ thuật hàng không – những ngành đang khan hiếm nhân lực trình độ cao tại Việt Nam.
Nhiều trường đại học Nga đã thành lập liên minh chuyên môn để tiếp nhận và hướng dẫn sinh viên Việt Nam theo các chương trình đào tạo chuẩn quốc tế. Đây là nền tảng quan trọng để nâng cao chất lượng nhân lực và mở rộng cơ hội nghiên cứu, thực tập, việc làm cho du học sinh Việt Nam sau tốt nghiệp.
Không chỉ học bổng, mà là cả một hệ sinh thái hợp tác giáo dục
Bên cạnh các chương trình học bổng chính phủ và học bổng hiệp định, Nga và Việt Nam cũng đang xúc tiến các hoạt động giao lưu nhân dân, văn hóa học đường, và hội trại sinh viên. Những hoạt động này tạo môi trường học tập đa chiều, thúc đẩy hiểu biết lẫn nhau và góp phần duy trì mối quan hệ nhân văn sâu sắc giữa hai dân tộc.
Đại sứ G.S. Bezdetko khẳng định: “Sinh viên Việt Nam không chỉ học tập mà còn là những đại sứ văn hóa của Nga khi trở về nước. Họ giữ vai trò quan trọng trong việc lan tỏa ngôn ngữ, tinh thần và hình ảnh nước Nga hiện đại tại Việt Nam.”
Chiến lược hướng Đông và vai trò nổi bật của Việt Nam
Trong bối cảnh Nga đang mở rộng chiến lược “hướng Đông” nhằm đa dạng hóa quan hệ quốc tế, Việt Nam nổi lên như một đối tác chiến lược đặc biệt. Với vị trí trung tâm tại Đông Nam Á, Việt Nam không chỉ là cầu nối kinh tế mà còn là đối tác giáo dục ưu tiên của Nga.
Hai nước dự kiến sẽ mở rộng phối hợp tại các tổ chức quốc tế như ASEAN, BRICS, và Liên Hợp Quốc nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác giáo dục đa phương, qua đó thúc đẩy hơn nữa việc trao đổi sinh viên, giảng viên và nghiên cứu viên.
Triển vọng dài hạn từ giáo dục đến phát triển toàn diện
Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Putin không chỉ mang giá trị biểu tượng, mà còn đặt nền móng vững chắc cho hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo giữa Việt Nam và Nga. Trong thời gian tới, hàng loạt hoạt động kỷ niệm như 75 năm quan hệ ngoại giao Việt – Nga (1/2025) hay 30 năm vận hành nhà máy thủy điện Hòa Bình (12/2024) sẽ là những dịp quan trọng để thúc đẩy các sáng kiến giáo dục mới, bao gồm chương trình du học Nga, hội thảo khoa học, và phát triển nguồn nhân lực hai chiều.
Giáo dục không chỉ là đòn bẩy phát triển kinh tế mà còn là nền tảng xây dựng sự hiểu biết, niềm tin và hợp tác lâu dài. Trong hành trình ấy, học bổng Nga và tình hữu nghị Việt – Nga chính là động lực mạnh mẽ để tiếp tục đưa thế hệ trẻ vươn ra thế giới, học hỏi và trở về đóng góp cho quê hương.