Trong lịch sử quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Nga, một trong những điểm sáng quan trọng nhất chính là sự hỗ trợ to lớn của Liên Xô, sau này là Liên bang Nga, trong công tác đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực. Từ những năm tháng khó khăn nhất của cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc, đến công cuộc xây dựng đất nước xã hội chủ nghĩa, học bổng chính phủ Nga và các chương trình hợp tác giáo dục đã trở thành cầu nối vững chắc giúp nhiều thế hệ cán bộ, sinh viên Việt Nam trưởng thành và góp sức xây dựng Tổ quốc. Đây không chỉ là sự giúp đỡ về mặt vật chất và kiến thức mà còn là minh chứng sống động cho tình hữu nghị sâu sắc giữa hai dân tộc.
Lịch sử hợp tác đào tạo và ý nghĩa học bổng nhà nước Nga đối với Việt Nam
Ngay từ khi cách mạng Tháng Mười Nga thành công năm 1917, Liên Xô đã trở thành điểm tựa cho các dân tộc trên thế giới trong đó có Việt Nam, trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội. Năm 1950, khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, Chính phủ Liên Xô bắt đầu triển khai các chương trình hỗ trợ giáo dục cho Việt Nam với quy mô và hệ thống bài bản hơn. Hàng trăm cán bộ, sinh viên Việt Nam đã được nhận học bổng hiệp định, học tập tại các trường đại học Nga, trở thành những nhân tố then chốt trong cách mạng và xây dựng đất nước.
Những nhân vật như Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh, Trần Phú, Lê Hồng Phong, Hà Huy Tập từng học tập và hoạt động tại Liên Xô, là minh chứng rõ nét cho vai trò thiết yếu của việc đào tạo cán bộ trong tiến trình cách mạng. Đặc biệt, Nguyễn Ái Quốc đã lĩnh hội triết lý Mác – Lênin từ nước Nga, vận dụng sáng tạo vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc Việt Nam.
Du học Nga – cơ hội và thử thách của nhiều thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam
Từ năm 1953, số lượng du học sinh Việt Nam tại Liên Xô tăng nhanh, đặc biệt sau khi hai bên ký kết các hiệp định hợp tác đào tạo. Các học bổng nhà nước Nga không chỉ dành cho cán bộ chính trị mà còn mở rộng sang nhiều ngành kỹ thuật, khoa học tự nhiên, y dược, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ vũ trụ, góp phần phát triển các lĩnh vực mũi nhọn của Việt Nam.
Nhiều trường đại học Nga nổi tiếng như Đại học Tổng hợp Công nghệ Kỹ thuật Quốc gia Voronezh, Trường Công nghệ thực phẩm Moscow, Đại học Hàng không Moscow…đã trở thành nơi chắp cánh ước mơ cho hàng nghìn sinh viên Việt Nam. Những sinh viên này khi trở về đã trở thành đội ngũ nhân lực chất lượng cao, giữ vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực kinh tế – xã hội của Việt Nam.
Vai trò bền vững của học bổng hiệp định Nga trong bối cảnh toàn cầu hóa
Sau khi Liên Xô tan rã, học bổng chính phủ Nga tiếp tục được duy trì với sự hỗ trợ ngày càng đa dạng và hiệu quả hơn, phản ánh mối quan hệ hợp tác giáo dục sâu sắc giữa hai nước. Chính phủ Nga không ngừng tăng cường số lượng học bổng và nâng cao chất lượng đào tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho các bạn trẻ Việt Nam theo học các ngành khoa học công nghệ cao, công nghệ hạt nhân, nghiên cứu biển và thiết kế tàu thủy.
Trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay, việc sở hữu tiếng Nga và kinh nghiệm học tập tại các trường đại học Nga không chỉ giúp sinh viên Việt Nam nâng cao năng lực chuyên môn mà còn mở rộng cơ hội hội nhập quốc tế, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.