Tôi đi du học Nga khi vừa tròn 18 tuổi, mang theo một lý do khiến nhiều người nghe xong chỉ biết cười: tôi muốn được thấy tuyết. Với người sống cả đời ở xứ nhiệt đới, tuyết không chỉ là một hiện tượng thời tiết, mà là điều gì đó mơ hồ, xa xăm, đẹp đẽ như trong cổ tích. Và thế là, chỉ vì một ước mơ có phần ngây thơ ấy, tôi gói ghém tuổi trẻ vào chiếc ba lô nhỏ, bước lên máy bay, rời khỏi vòng tay gia đình để đến với xứ sở bạch dương.
Khi lý do khởi hành khiến người ta nghi ngại
Ai cũng có một lý do để rời đi: có người vì cơ hội nghề nghiệp, người khác vì khát khao tiếp cận tri thức mới, vì nền giáo dục tiến bộ hay nền văn hóa đặc sắc. Còn tôi, tôi đi du học Nga chỉ để nhìn thấy tuyết. Mỗi lần có ai hỏi “Sao em lại chọn Nga?”, tôi chỉ cười đáp “Vì em muốn thấy tuyết” – và nhận lại những ánh nhìn pha lẫn thương cảm và ngờ vực. Đúng là mục tiêu của tôi không “cao cả”, nhưng lại là điều đã thôi thúc tôi tìm hiểu về học bổng Nga, nộp hồ sơ xin học bổng chính phủ, rồi ngồi học tiếng Nga mỗi tối trong phòng học bé nhỏ.
Kỳ lạ là, cái mong ước nhỏ bé đó lại đủ lớn để giúp tôi vượt qua kỳ thi đầu vào, những buổi phỏng vấn học bổng, và cả vô số rào cản ngôn ngữ. Tôi đã đặt chân đến nước Nga – nơi có những mùa đông dài đến buốt giá, nơi có những đêm trắng và cũng là nơi tôi học được cách lớn lên.
Những ngày đầu lạc lõng ở xứ lạnh
Tôi đến Nga vào tháng 11, khi trời đã bắt đầu ngấm lạnh. Chưa thấy tuyết đâu, nhưng gió lạnh thì cứa vào da thịt như dao cạo. Tiếng Nga ngoài đời thật không giống trong sách vở: người dân nói quá nhanh, âm điệu khác biệt đến mức tôi chỉ nghe được vài từ đơn giản, còn lại thì như rơi vào thế giới xa lạ. Tôi bắt đầu hoài nghi chính mình – một đứa từng được cưng chiều, chưa từng tự giặt đồ, giờ lại phải đối mặt với mọi thứ một mình.
Những buổi tối trong ký túc xá vắng lặng, tôi nhớ nhà quay quắt. Tôi thèm một bữa cơm mẹ nấu, một bát canh bí nóng hổi, hay đơn giản là những lần tan trường rủ nhau ăn cháo quẩy. Cái lạnh buốt giá không đáng sợ bằng cái lạnh trong lòng – thứ cảm giác khi bạn nhận ra mình đang ở rất xa, và không thể chạy về nhà chỉ để khóc một trận rồi thôi.
Những giá trị giản dị trở thành cứu rỗi
Tôi đã từng nghe người ta nói rằng: “Đi xa mới thấy nhớ nhất là đồ ăn Việt”. Quả đúng vậy. Giữa mùa đông nước Nga, thứ tôi thèm nhất không phải là một món Tây cầu kỳ, mà là một tô phở nóng. Có hôm tôi lặn lội hàng chục cây số để mua vài gia vị Việt về tự nấu, dù món ăn ấy không thể nào giống hương vị quê nhà. Nhưng cái cảm giác tự tay nấu một món quen, tự gắp một miếng thức ăn gợi nhớ quê hương, khiến tôi thấy ấm lòng lạ kỳ.
Hóa ra, du học không chỉ là câu chuyện về việc học tập ở một trường đại học Nga, mà là hành trình đi tìm bản thân trong những điều giản dị nhất.
Tuyết đã rơi, và tôi đã khóc
Rồi tuyết cũng đến, chậm rãi, nhẹ nhàng. Tôi chạy ra ngoài như một đứa trẻ lần đầu thấy phép màu. Những bông tuyết đầu mùa mềm mại rơi xuống tay tôi và tan biến trong tích tắc. Tôi ngẩng mặt lên trời, nở một nụ cười, rồi bất giác khóc. Không phải vì tuyết, mà vì tôi đã thực sự chạm được vào giấc mơ – dù nhỏ bé, nhưng là giấc mơ của riêng tôi.
Khi quay đầu lại, tôi thấy nhiều du học sinh đến từ các nước nhiệt đới khác cũng đang mỉm cười. Họ – cũng như tôi – mang trong lòng những lý do khác nhau để rời quê hương, nhưng cùng chung cảm giác hạnh phúc khi tuyết rơi. Lúc ấy tôi hiểu, du học sinh không chỉ học cách thích nghi, mà còn học cách tìm kiếm và lưu giữ hạnh phúc dù nhỏ nhất trong một môi trường xa lạ.
Và rồi, tuyết không còn là lý do duy nhất
Năm cuối du học Nga, tôi vẫn mỗi năm ngắm tuyết như lần đầu. Nhưng giờ đây, tuyết không còn là lý do để tôi ở lại. Tôi ở lại vì tôi đã yêu nơi này – yêu ngôn ngữ mà tôi từng thấy khó nhằn, yêu những buổi trò chuyện ngập tràn ký hiệu và biểu cảm, yêu cả những ngày lặng lẽ giữa phố xá âm u. Tôi đã tìm thấy một phiên bản khác của chính mình ở đất nước này: trưởng thành hơn, kiên cường hơn, và biết yêu những điều giản dị.