Mỗi mùa đông Matxcova lại mang theo không khí lạnh giá và những bông tuyết đầu mùa, nhưng trong lòng các học sinh Việt Nam tham dự Olympic Quốc tế tiếng Nga lần thứ 14, đó là mùa của những kỳ vọng, quyết tâm và trái ngọt. Dù chỉ có vỏn vẹn 7 học sinh, đội tuyển Việt Nam đã để lại dấu ấn sâu đậm bằng thành tích ấn tượng: giành một giải Nhất Chiến thắng tuyệt đối và hai giải Nhất ở các phần thi chuyên biệt. Kết quả ấy không chỉ là phần thưởng xứng đáng cho nỗ lực của từng cá nhân, mà còn là minh chứng cho chất lượng đào tạo tiếng Nga tại Việt Nam, góp phần làm nổi bật hơn những cơ hội du học Nga, đặc biệt thông qua các học bổng chính phủ, học bổng hiệp định, học bổng nhà nước đang ngày càng thu hút giới trẻ.
Olympic tiếng Nga: Sân chơi danh giá dành cho người yêu nước Nga
Olympic Quốc tế tiếng Nga được tổ chức lần đầu tiên năm 1972, là một trong những cuộc thi danh giá nhất dành cho học sinh trung học không mang quốc tịch Nga, với mục tiêu kiểm tra năng lực tiếng Nga, kiến thức về văn hóa, đất nước và con người Nga. Kể từ năm 2016, cuộc thi được tổ chức hàng năm với hai vòng loại trực tuyến mở rộng toàn cầu, sau đó là vòng chung kết diễn ra trực tiếp tại Viện tiếng Nga Puskin ở thủ đô Matxcova – một trong những trường đại học Nga có uy tín về đào tạo ngôn ngữ.
Năm nay, vòng chung kết thu hút 159 thí sinh đến từ 31 quốc gia, được chia thành hai nhóm: nhóm học tiếng Nga như ngoại ngữ và nhóm học bằng tiếng Nga trong môi trường chuyên biệt. Các thí sinh phải trải qua ba phần thi chính: viết luận, vấn đáp ngôn ngữ và vấn đáp kiến thức đất nước học. Ngoài ra, họ còn có cơ hội thử sức tại cuộc thi phụ “Nhà hùng biện trẻ” – nơi phát huy tối đa khả năng ngôn ngữ và tư duy phản biện.
Tuyển chọn gấp rút nhưng hiệu quả bất ngờ
Ở Việt Nam, công tác tuyển chọn được tiến hành qua các vòng thi trực tuyến quy mô toàn quốc, với sự tham gia của học sinh đến từ các trường THPT chuyên trọng điểm như Nguyễn Huệ (Hà Nội), Phan Bội Châu (Nghệ An), Hoàng Văn Thụ (Hòa Bình), Trần Phú (Hải Phòng) và Trường Phổ thông Sứ quán Nga (Hà Nội). Dù thời gian chuẩn bị gấp rút, chỉ sau vài tuần từ khi công bố kết quả vòng hai, đội tuyển Việt Nam đã được thành lập với 7 học sinh xuất sắc nhất.
Trường Đại học Ngoại ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội được giao nhiệm vụ tổ chức bồi dưỡng, huấn luyện đội tuyển. Dưới sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các em đã được ôn luyện cấp tốc với sự tham gia của giảng viên khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nga cùng các chuyên gia đến từ Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội. Mỗi ngày, các buổi học được tổ chức liên tục, bài bản, bao gồm cả lý thuyết và thực hành phản xạ ngôn ngữ.
Vượt qua thử thách để tỏa sáng nơi xứ tuyết
Ngày 20/11/2016, đội tuyển Việt Nam lên đường sang CHLB Nga. Tại Matxcova, giữa mùa tuyết đầu đông, các em đã chính thức bước vào hành trình so tài cùng bạn bè quốc tế. Bên cạnh việc tham gia thi đấu, các em còn được trải nghiệm văn hóa bản địa qua những buổi xem kịch, tham quan thủ đô, giao lưu với học sinh Nga và trình diễn múa nón tại Lễ khai mạc – để lại nhiều ấn tượng đẹp về Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.
Phần thi chung kết kéo dài 5 ngày, yêu cầu khả năng ngôn ngữ vững vàng và sự am hiểu sâu sắc về đất nước Nga. Chính trong điều kiện khắt khe ấy, đội tuyển Việt Nam đã thể hiện bản lĩnh và sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
Vinh quang trở về: Gặt hái thành công ngoài mong đợi
Kết quả chung cuộc, Việt Nam xuất sắc giành 1 giải Nhất Chiến thắng tuyệt đối và 2 giải Nhất chuyên đề, tương đương với 3 Huy chương Vàng. Em Nguyễn Cẩm Ngọc – học sinh lớp 12 Trường THPT Nguyễn Huệ (Hà Đông, Hà Nội) là người giành giải cao nhất. Với thành tích này, em đã được trao suất học bổng chính phủ Nga, cho phép theo học tại Viện tiếng Nga Puskin hoặc một trường đại học Nga chuyên ngành Ngôn ngữ hoặc Ngữ văn.
Hai giải Nhất chuyên đề còn lại thuộc về:
- Trương Thị Khánh Huyền (THPT Phan Bội Châu, Nghệ An) – giải Nhất phần thi viết luận.
- Bùi Phạm Chiêu Dung (Trường PT Sứ quán Nga, Hà Nội) – giải Nhất phần thi Đất nước học.
Những giải thưởng này không chỉ là sự ghi nhận năng lực cá nhân, mà còn là niềm tự hào của ngành giáo dục Việt Nam, đồng thời là động lực to lớn cho các thế hệ học sinh tiếp theo theo đuổi con đường du học Nga thông qua các học bổng hiệp định, học bổng nhà nước và các chương trình hợp tác giáo dục song phương.
Gợi mở cơ hội, lan tỏa cảm hứng học tiếng Nga
Kỳ tích của đội tuyển Việt Nam tại Olympic Quốc tế tiếng Nga năm 2016 cho thấy tiềm năng lớn từ các chương trình đào tạo tiếng Nga tại các trường phổ thông và đại học trong nước. Trong bối cảnh quan hệ Việt – Nga ngày càng được củng cố, những cơ hội du học Nga với chi phí thấp và nhiều chính sách hỗ trợ từ chính phủ đang mở ra rộng rãi cho học sinh, sinh viên Việt Nam. Đặc biệt, các học bổng hiệp định, học bổng chính phủ luôn là lựa chọn được nhiều học sinh có thành tích học tập tốt và đam mê văn hóa Nga quan tâm.
Sự kiện lần này không chỉ là một cột mốc đáng nhớ mà còn là chất xúc tác truyền cảm hứng học tập và mở rộng cơ hội tiếp cận giáo dục quốc tế cho giới trẻ Việt Nam.