Với mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho các dự án năng lượng quốc gia, đặc biệt là trong lĩnh vực điện hạt nhân, một trong những hướng đi chiến lược của Việt Nam là đưa sinh viên đi du học tại các quốc gia có nền giáo dục khoa học kỹ thuật phát triển. Nga, với hệ thống giáo dục chuyên sâu và các trường đại học uy tín, đã trở thành điểm đến lý tưởng cho những kỹ sư tương lai. Một trong những ví dụ điển hình của sự hợp tác giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong đào tạo nhân lực cho ngành năng lượng hạt nhân là nhóm kỹ sư tốt nghiệp ngành Điện hạt nhân từ Trường Đại học Năng lượng Matxcơva (MPEI). Nhóm kỹ sư này đang là hạt giống quan trọng cho sự phát triển của ngành điện hạt nhân tại Việt Nam.
Khởi nguồn của một chương trình đào tạo chiến lược
Vào năm 2006, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã bắt đầu chương trình đào tạo các kỹ sư chuyên ngành Điện hạt nhân tại Nga. Đây là một trong những bước đi quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển ngành năng lượng nguyên tử tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh xây dựng Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận.
Trong suốt hơn một thập kỷ qua, EVN đã cử các sinh viên Việt Nam sang Nga theo các học bổng chính phủ, học bổng hiệp định và học bổng nhà nước nhằm trang bị nguồn nhân lực có trình độ cao cho các dự án lớn, trong đó có Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Đây là một phần trong nỗ lực xây dựng một đội ngũ chuyên gia am hiểu sâu về Điện hạt nhân và có khả năng vận hành các nhà máy điện hạt nhân trong tương lai.
Đào tạo tại Nga: Cơ hội học tập và phát triển
Trong suốt quá trình học tập tại Trường Đại học Năng lượng Matxcơva (MPEI), nhóm kỹ sư đã được trang bị không chỉ kiến thức chuyên sâu về ngành Điện hạt nhân, mà còn những hiểu biết về các quy định quốc tế và các công nghệ mới nhất trong ngành. Mỗi sinh viên đều đã hoàn thành chương trình thạc sĩ và có những trải nghiệm quý giá tại một trong những quốc gia đi đầu trong công nghệ năng lượng nguyên tử.
Tuy nhiên, không phải chỉ có học bổng mà các sinh viên này có được cơ hội học tập tại Nga. Những học bổng Nga này cũng là một phần trong chiến lược đào tạo nhân lực để hỗ trợ các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Những kỹ sư này, sau khi hoàn thành chương trình học tại Nga, không chỉ là những chuyên gia về công nghệ hạt nhân, mà còn là những “tinh hoa” của ngành, sẵn sàng góp sức cho sự phát triển năng lượng nguyên tử tại Việt Nam.
Sự kỳ vọng từ EVN và kế hoạch trong tương lai
Tại một buổi gặp mặt đặc biệt vào ngày 30/7/2013, ông Nguyễn Cường Lâm, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đã có dịp gặp gỡ và trò chuyện với 9 kỹ sư đầu tiên tốt nghiệp ngành Điện hạt nhân từ Nga. Những kỹ sư này được kỳ vọng sẽ là những cán bộ nòng cốt trong việc xây dựng và vận hành Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1 trong tương lai gần.
Phát biểu tại buổi gặp gỡ, ông Lâm nhấn mạnh rằng
Trong giai đoạn hiện nay, EVN còn thiếu nguồn nhân lực phục vụ 2 nhà máy điện hạt nhân đầu tiên, đặc biệt là nhân lực vận hành. Vì vậy, EVN rất kỳ vọng vào nhóm kỹ sư tài năng đầu tiên đã tốt nghiệp chuyên ngành Điện hạt nhân tại Nga. Đây sẽ là những cán bộ nòng cốt trong quá trình xây dựng và vận hành của Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1.
Những kỹ sư này sẽ tiếp tục được đào tạo thêm các kiến thức về các quy định quốc tế, các văn bản pháp lý liên quan đến ngành Điện hạt nhân và các quy định của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Đồng thời, nhóm này sẽ được đào tạo thêm về nghiệp vụ quản lý dự án và giám sát công việc tại các dự án nhiệt điện của EVN trước khi trở về tham gia vào Ban quản lý dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận.
Cơ hội phát triển nghề nghiệp và những hy vọng
Kỹ sư Ngô Kim Huyền, một trong những kỹ sư tham gia buổi gặp gỡ, chia sẻ rằng:
Trong quá trình học tập tại Nga, tôi đã thường xuyên tìm hiểu các thông tin liên quan đến điện hạt nhân tại Việt Nam. Đặc biệt, sau buổi gặp gỡ này, những băn khoăn về công việc đều đã được lãnh đạo EVN giải đáp. Vì vậy, tôi hy vọng sớm được sắp xếp công việc phù hợp để phục vụ Dự án xây dựng Nhà máy Điện hạt nhân đầu tiên tại Việt Nam.
Lời kết: Đầu tư cho tương lai ngành năng lượng Việt Nam
Những nỗ lực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao từ các học bổng chính phủ Nga cho đến các chương trình hợp tác quốc tế sẽ là chìa khóa quan trọng giúp Việt Nam phát triển bền vững trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Những kỹ sư đã tốt nghiệp từ Trường Đại học Năng lượng Matxcơva (MPEI) sẽ không chỉ là lực lượng chủ chốt trong các dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận, mà còn là đội ngũ tiên phong, dẫn dắt sự phát triển của ngành năng lượng hạt nhân tại Việt Nam trong tương lai.
Những dự án như vậy không chỉ đòi hỏi sự đầu tư về vật chất mà còn là sự đầu tư lâu dài vào nguồn nhân lực. Việc đưa sinh viên Việt Nam sang du học Nga đã và đang giúp tạo ra một thế hệ kỹ sư năng động, giàu kinh nghiệm, sẵn sàng đối mặt với thách thức và đóng góp vào sự nghiệp phát triển đất nước.